قطعات موتور خودرو
قطعات موتور خودرو را میتوان از شگفتانگیزترین اختراعات بشر دانست. اختراعی که بیشک زندگی آدمها را با تحول اساسی مواجه کرد. هرچه بیشتر درباره این مجموعه منظم و پیچیده بدانیم به شگفتی آن بیشتر پی میبریم. قطعات موتور خودرو انواع مختلفی دارد اما قطعات اصلی در تمام آنها مشترک است. قطعاتی که عملکرد صحیح همه آنها در کنار هم به بازدهی کامل موتور منجر میشود، اما کوچکترین مشکل در کار هر کدام میتواند قطعات دیگر را نیز دچار معضلاتی کند و آسیب به هریک موجب آسیب به باقی قطعات شود. ضربالمثل بنی آدم اعضای یکدیگرند را درباره قطعات موتور خودرو نیز میتوان به کار برد. در ادامه با این قطعات بیشتر آشنا میشوید.
قطعات موتور خودرو بلوک سیلندر
اولین و اصلیترین قطعات موتور خودرو همان بدنه یا تنه اصلی موتور است که آن را اصطلاحا بلوک سیلندر مینامند. این قطعه که از بخشهای اصلی موتور محسوب میشود، نقش فونداسیون موتورهای احتراق داخلی را بازی میکند. چرا که سیلندرها، سرسیلندر، پیستون، شاتون، کارتل، رینگ و میللنگ را در خود جای میدهد. از آنجا که عمل جرقهزنی و احتراق درون این بلوک انجام میشود باید مقاومت دمایی بالایی داشته باشد. بنابراین آن را از ریختهگری آلیاژی مانند آلومینیوم یا چدن میسازند.
لازم است در ساخت و ریختهگریقطعات موتور خودرو به دلیل اهمیت بالای آن دقت فراوانی صورت گیرد. بلوک علاوه بر گرما باید در برابر سرما نیز مقاومت لازم را داشته باشد و همچنین تغییرات دمایی ناگهانی و شدید را نیز تحمل کند. نکته مثبت در مودر بلوک سیلندر، استهلاک پایین این قطعه به دلیل مقاومت آن است.
سیلندر
هسته مرکزی قطعات موتور خودرو ، سیلندر بوده که محل جرقه زنی و احتراق می باشد. حرکت پیستون در فضای استوانه ای شکل درون بلوک سیلندر انجاام می شود. به منظور کاهش اصطکاک بین قسمت داخلی سیلندر و پیستون و هم چنین جلوگیری از تلف شدن انرژی، آب بندی صورت می گیرد. وظیفه دیگر آب بندی، مانع از نشت هوا و روغن به بیرون می شود. دیواره سیلندر متناسب با جنس بلوک سیلندر از آلومینیوم یا چدن ساخته می شود.
سرسیلندر
سرسیلندر یکی از مهمترین قطعات موتور خودرو است که خرابی آن زمینهساز دردسرهای زیادی میشود. بههمین دلیل آن را بهصورت جداگانه معرفی میکنیم. سرسیلندر از جنس چدن و آلومینیوم ساخته میشود. برای اتصال سرسیلندر به بلوکه سیلندر از واشر سرسیلندر استفاده میشود. محفظه احتراق درون سرسیلندر قرار میگیرد. همچنین سوراخهایی روی بدنه سرسیلندر وجود دارد که برای تعبیه شمعها و همچنین میل سوپاپ در نظر گرفته میشود. مسیرهای ورودی هوا و همچنین خروج دود بهسمت اگزوز نیز در سرسیلندر قرار دارند.
قطعات موتور خودرو واشر سرسیلندر
حتما تا به حال شنیدهاید که واشر سرسیلندر یک اتومبیل سوخته است. این قطعه نیز اهمیت ویژهی خود را دارد. وظیفه آن عایقبندی سرسیلندر و بلوک سیلندر و اتصالات این دو است تا مانع از ورود و نشت مایعات از بدنه موتور شود. همچنین از مخلوط شدن آب و روغن درون اتاقک احتراق نیز جلوگیری میکند. در نتیجه نیاز است که از متریالی با کیفیت مناسب برای وظیفهای که بر عهده دارد ساخته شود. این قطعه از فولاد نسوز و با کیفیت است که با دقت و ظرافت خاصی ساخته میشود. البته که با وجود کیفیت ساخت و متریال، به دلیل جلوگیری از آسیبهای احتمالی به بلوک سیلندر و قطعات دیگر موتور ماشین، لازم است واشر سرسیلندر در دورههای زمانی مشخص تعویض شود.
بوش سیلندر
بوش سیلندر که از قطعات موتور خودرو می باشد، با ایجاد محیطی مناسب، پیستون درون سیلندر به راحتی حرکت می کند. به دلیل تماس با رینگ های پیستون از اصطکاک بالایی برخوردار بوده و در معرض فرسایش است. به همین دلیل پس از گذشت زمان طولانی، نیاز به تعویض دارد. این قطعه به شکل استوانه بوده و از فولاد یا چدن ساخته می شود.
فلایویل
یکی دیگر از قطعات موجود در موتور خودرو، فلایویل یا چرخ طیار بوده که انتقال نیرو به گیربکس را با کمک دیسک و صفحه نصب شده روی آن انجام می دهد. فلایویل ها در دو نوع تک جرمی و دو جرمی در بازار ساخته شده اند.
شاتون
وظیفه شاتون در موتور خودرو تبدیل حرکت خطی پیستون به حرکت چرخشی میل لنگ از طریق متصل کردن میل لنگ و پیستون به یکدیگر است. این قطعه اهرمی شکل از جنس فولاد آلیاژی یا فولاد سخت ساخته شده تا در مقابل ضربه هاب احتراقی پیستون استحکام و مقاومت بالایی داشته باشد. یاتاقان میل لنگ مانع از ایجاد اصطکاک بین میل لنگ و شاتون می شود.شاتون از یک ساقه و دو سر بزرگ و کوچک تشکیل شده که سر بزرگ به پیستون و سر کوچک به میل لنگ وصل شده است.
آچار چرخ واکتا
آیینه بغل پراید 111
آیینه بغل جیلی
آیینه نیسان پایه فلزی
اسپیکر سونی
اکولایزر 7کانال EQ-7X
ای بی اس پراید
ایل پمپ کیا
باطری 55 آمپر
باک بنزین پراید صبا
قطعات موتور خودرو میل لنگ
میل لنگ یکی از قطعات خودرو است که نیروی مکانیکی تولید شده در موتور را دریافت و انتقال میدهد. بههمین میتوان آن را جزء سیستم انتقال قدرت موتور نیز طبقهبندی کرد. وظیفه اصلی میل لنگ، تبدیل حرکت خطی موتور به حرکت چرخشی برای انتقال به چرخها است.
معمولا برای ساخت میل لنگ از فولاد آلیاژی استفاده میشود. میل لنگ به انتهای شاتون متصل میشود و بههمین دلیل در قسمت انتهایی بلوکه سیلندر قرار میگیرد. در محل اتصال میل لنگ و شاتون هم از یاتاقان استفاده میشود که ضمن ایجاد شرایط انتقال نیرو، جلوی اصطکاک بیش از حد این دو قطعه را میگیرد.
قطعات موتور خودرو میل بادامک
میل بادامک با نام میل سوپاپ نیز شناخته میشود. برای ساخت این قطعه از فولاد آلیاژی استفاده میشود. وظیفه این قطعه باز و بسته کردن سوپاپهای هوا و دود در زمان مناسب است. برای هر سوپاپ در سیلندر، یک میل بادامک در موتور تعبیه میشود. میل بادامک، نیروی مورد نیاز خود برای حرکت را از میل لنگ دریافت میکند. در واقع این قطعه با تبدیل حرکت چرخشی میل لنگ به رفت و برگشتی، امکان باز و بسته شدن سوپاپها را فراهم میکند.
واتر پمپ
قطعات موتور خودرو که به نام پولی پمپ آب هم شناخته می شود، یکی از قطعات موتور ماشین است و با جریان یافتن مداوم آب و ضد یخ یا ضد جوش در سیستم خنک کننده ماشین، دمای موتور را تنظیم می کند. واتر پمپ با گردش آب بین رادیاتور و بلوک سیلندر، باعث می شود که در دمای بالا، موتور اصطلاحا جوش نیاورد. از آن جایی که کار کردن موتور با دمای پایین، باعث افزایش اصطکاک قطعات شده و قطعات زود تر فرسوده می شود، واتر پمپ به رسیدن به درجه مورد نظر در دمای پایین کمک می کند.
قطعات موتور خودرو پیستون
قطعات موتور خودرو بخش متحرک درون سیلندر را پیستون مینامند. حرکت بالا به پایین پیستون عمل جرقهزنی و احتراق را تکمیل کرده، موجب انبساط گازهای ناشی از احتراق میشود. در حقیقت چهار مرحله موتورهای احتراق داخلی با توجه به حرکت همین پیستون صورت میگیرد. پیستون انرژی حاصل از احتراق گازهای منبسط شده درون سیلندر را توسط شاتون (میل رابط) به میللنگ منتقل میکند. متریال به کار رفته برای ساخت این قطعه معمولا چدن یا فولاد ریختهگری یا آلومینیوم است که نمونه آلومینیومی، بازده موتور را به دلیل وزن کم و پایین آوردن توازن وزنی آن بالاتر برده و شتاب موتور را نیز افزایش میدهد. همچنین این نوع پیستونها از انتقال حرارت بهتری هم برخوردار هستند.
کارتل روغن
قطعات موتور خودرو کارتل روغن شبیه به نوعی تشت است که در قسمت پایین بلوکه سیلندر و زیر میل لنگ قرار میگیرد. این قطعه از آلومینیوم و به روش ریختهگری ساخته میشود. معمولا با استفاده از پیچ به بدنه بلوکه موتور وصل میشود. روغن موتور که برای روانکاری مورد استفاده قرار میگیرد، بعد از مدتی داغ میشود. برای سرد شدن، روغن به کارتل منتقل میشود. در این قسمت روغن برای مدتی باقی میماند تا خنک شود. یک دریچه تخلیه هم زیر کارتل قرار دارد. برای تعویض روغن، با باز کردن این دریچه، روغن کثیف تخلیه میشود.
قطعات موتور خودرو رینگ پیستون
رینگ پیستون، حلقه ای از جنس چدن با قابلیت انعطاف پذیری بالا ساخته شده که مقاومت بالایی در برابر حرارت دارد و از این جهت می توانند حرکت درون سیلندر ها را عایق بندی کنند. رینگ پیستون که از قطعه هام مهم در عملکرد مناسب موتور می باشد، به وسیله بست های حلقه ای روی پیستون سوار شده اند.
شمع
قطعات موتور خودرو عمل جرقهزنی برای ایجاد احتراق درون سیلندرها توسط شمع صورت میگیرد. این جرقه از برقی که با حرکت تناوبی دلکو
یا به وسیله کویل به شمع رسیده است ایجاد میشود. شمعها معمولا روی سرسیلندر قرار میگیرند. شمعها از عایقی از جنس چینی، الکترود و واشر تشکیل میشوند. عموما خودروسازان برای هر سیلندر یک شمع به کار میبرند اما گاهی در برخی اتومبیلها برای هر سیلندر دو شمع استفاده میشود. شمعها انواع مختلفی دارند که عبارتند از؛
♦ شمع گرم
♦ شمع سرد
♦ شمع نیکلی
♦ شمع ایریدیومی
♦ شمع پلاتینیومی
♦ قطعات موتور خودرو شمعهای چند الکترودی
در بین اینها، شمعهای پلاتینیومی و ایریدیومی استهلاک کمتر و عملکرد بهتری دارند. تحلیل رفتن شمعها و بد کار کردن آنها که به مرور زمان اتفاق میافتد موجب نقص در احتراق میشود در نتیجه یا موتور روشن نمیشود یا به سختی روشن خواهد شد. همچنین از کار افتادن یک شمع موجب بد کار کردن موتور میشود هرچند موتور روشن شود.
قطعات موتور خودرو منیفولد
قطعات موتور خودرو منیفولد از کنار هم قرار گرفتن مجموعهای از لولهها تشکیل میشود که به سرسیلندر متصل هستند. ورود هوا به موتور از طریق منیفولد ورودی و خروج گازهای آلاینده به سمت اگزوز از توسط منیفولد خروجی انجام میشود. گازهای خروجی از موتور دمای بالایی دارند. برای تحمل این دمای بالا، منیفولد خروجی معمولا از جنس چدن تولید میشود. شکل طراحی منیفولد ورودی و خروجی یکسان است.
تسمه تایم قطعات موتور خودرو
قطعات موتور خودرو تسمه تایم که یکی از قطعات اصلی موتور می باشد، وظیفه کنترل کردن زمان باز و بسته شدن سوپاپ ها را برعهده دارد. این قطعه با وصل کردن میل لنگ و میل سوپاپ به یکدیگر و با حرکت همزمان باعث انجام شدن حرکات پایین و بالای موتور به صورت هماهنگ می شود. از کاربرد های دیگر تسمه تایم می توان به حرکت پمپ آب و پمپ روغن اشاره کرد. تسمه تایم از جنس لاستیک بوده و طراحی آن به صورت دندانه دار مانع از لغزیدن تسمه می شود. در مواردی ممکن است از چرخ دنده یا زنجیر تایم به دلیل مقاومت و استحکام بیشتر استفاده می شود.
قطعات موتور خودرو فنر سوپاپ
قطعات موتور خودرو فنر سوپاپ از قطعات تشکیل دهنده موتور خودرو بوده که سوپاپ را در جای خود ثابت می کند. هنگامی که سوپاپ در جای اصلی خود استحکام بالایی نداشته باشد، ممکن است در زمان جرقه زدن و احتراق، مایعات به بیرون نشت کنند. فنر سوپاپ با عملکرد صحیح خود باعث می شود از خروج مایعات و نشت آن ها جلوگیری شود.
سوپاپ پی سی وی
قطعات موتور خودرو همان طور که اشاره شد کارتر وظیفه ذخیره سازی روغن موتور داغ در زیر موتور را بر عهده داشته و هنگامی که پیستون با حرکت رفت و برگشتی باعث تغییر حجم هوا در فضای بالا و پایین می شود. این تغییر حجم هوا باعث به وجود آمدن ضرباتی در کارتر می شود.